III powstanie śląskie wybuchło 3 maja 1921 r., po udanej akcji dywersyjnej „Mosty”. Wojciech Korfanty, który ogłosił się jego dyktatorem, zakładał, że będzie to krótkotrwały zryw, prowadzący do zajęcia obszaru, wobec którego Polska rościła sobie prawo w związku z wynikami plebiscytu. Początkowo strona polska odniosła szybkie i znaczące sukcesy, wynikające z zaskoczenia nieprzygotowanego przeciwnika. Niemcy przystąpili do kontrofensywy dopiero 21 maja. Przeciw powstańcom wyruszyły niemieckie jednostki bojowe Selbstschutz Oberschlesiens (Samoobrona Górnego Śląska) pod wodzą gen. Karla Hoefera.
W odróżnieniu od dwóch pierwszych zrywów, w walkach III powstania wzięło udział regularne wojsko powstańcze, podzielone na trzy grupy operacyjne: „Północ”, „Wschód” (z której wydzielono później Grupę „Środek”) oraz „Południe”. W różnych etapach walk było to od 35 do 60 tys. żołnierzy. Dzięki dostawom z Polski, dysponowali oni znaczną liczbą broni strzeleckiej, artylerią, pociągami i samochodami pancernymi.
Pod naciskiem Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku, 25 czerwca doszło do rozejmu. Obie strony zobowiązały się do wycofania swoich oddziałów. Choć pomiędzy aliantami wciąż panował brak zgody co do podziału spornego terenu, to jednak powstanie przyczyniło się do korzystniejszego dla Polski wytyczenia granicy niż początkowo planowano. Ostatecznie o podziale Górnego Śląska zdecydowała Liga Narodów. 20 października 1921 r. Rada Ambasadorów (złożona z paryskich ambasadorów pięciu zwycięskich mocarstw) zaaprobowała przyznanie Polsce 29% spornego obszaru w części wschodniej regionu, na którym jednak znajdowała się większość przemysłu górnośląskiego.
Zdjęcia z Archiwum Państwowego w Opolu, sygnatura 45/2926/343
Zachęcamy do zapoznania się z wystawą pt. Śląsk – droga do Niepodległości, przygotowaną przez Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach i do obejrzenia materiałów przygotowanych na stronie internetowej Muzeum, a zwłaszcza filmów dokumentalnych:
https://www.muzeumpowstanslaskich.pl/pl/edukacja/filmowa-encyklopedia-powstan-slaskich
